ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമര ചരിത്രത്തിലെ ഒരു സുപ്രധാന അധ്യായമാണ് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ സമരം (Quit India Movement). 1942-ൽ മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടന്ന ഈ പ്രക്ഷോഭം, ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിനെതിരായുള്ള അവസാനത്തെയും ഏറ്റവും ശക്തവുമായ ബഹുജന മുന്നേറ്റമായിരുന്നു. "പ്രവർത്തിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ മരിക്കുക" ("Do or Die") എന്ന ഗാന്ധിജിയുടെ ആഹ്വാനം ഈ സമരത്തിന്റെ ആവേശമായി മാറി.
സമരത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലം
രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം നടന്നുകൊണ്ടിരുന്ന സമയത്താണ് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ സമരം ആരംഭിക്കുന്നത്. യുദ്ധത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ പിന്തുണ ഉറപ്പാക്കാൻ ബ്രിട്ടൻ ശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ, സ്വതന്ത്രഭരണം നൽകാതെ യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുപ്പിക്കാനുള്ള ബ്രിട്ടന്റെ നീക്കത്തിൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് അതൃപ്തരായിരുന്നു. ഇതിന് പരിഹാരമായി ബ്രിട്ടൻ മുന്നോട്ടുവെച്ച ക്രിപ്‌സ് മിഷൻ പരാജയപ്പെട്ടതോടെ, ബ്രിട്ടനെതിരെ ഒരു ബഹുജനസമരം അനിവാര്യമാണെന്ന് കോൺഗ്രസ് നേതൃത്വം തീരുമാനിച്ചു.
സമരത്തിന്റെ ആരംഭം
1942 ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് ബോംബെയിൽ ചേർന്ന അഖിലേന്ത്യാ കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി യോഗത്തിൽ വെച്ചാണ് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ പ്രമേയം പാസാക്കുന്നത്. "ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഇന്ത്യ വിടുക" എന്നതായിരുന്നു പ്രമേയത്തിന്റെ പ്രധാന ആവശ്യം. ഇതിനെത്തുടർന്ന് ഗാന്ധിജി നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിൽ, "പ്രവർത്തിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ മരിക്കുക" എന്ന മുദ്രാവാക്യം ഉയർന്നുവന്നു.
ഈ പ്രമേയം പാസാക്കിയതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ, ഓഗസ്റ്റ് 9-ന് ഗാന്ധിജി ഉൾപ്പെടെയുള്ള കോൺഗ്രസ് നേതാക്കളെ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. ഇതോടെ, നേതൃത്വമില്ലാതിരുന്നിട്ടും സമരം രാജ്യമെമ്പാടും ആളിക്കത്തി.
സമരത്തിന്റെ സ്വഭാവം
തുടക്കത്തിൽ സമാധാനപരമായ ഒരു സമരമായി വിഭാവനം ചെയ്തെങ്കിലും, നേതാക്കളുടെ അറസ്റ്റും ബ്രിട്ടന്റെ അടിച്ചമർത്തലും കാരണം ഇത് പലയിടത്തും അക്രമാസക്തമായി. ജനങ്ങൾ ബ്രിട്ടീഷ് സ്ഥാപനങ്ങളായ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനുകൾ, പോലീസ് സ്റ്റേഷനുകൾ, തപാൽ ഓഫീസുകൾ എന്നിവ ആക്രമിച്ചു. ഒളിവിൽ പോയ ചില നേതാക്കൾ രഹസ്യമായി സമരത്തിന് നേതൃത്വം നൽകി.
ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ സമരം ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമര ചരിത്രത്തിലെ ഒരു വഴിത്തിരിവായിരുന്നു. ഈ പ്രക്ഷോഭത്തിലൂടെ, ഇന്ത്യൻ ജനതയ്ക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള അവരുടെ അതിയായ ആഗ്രഹം ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിനെ ബോധ്യപ്പെടുത്താൻ കഴിഞ്ഞു. ഈ സമരം നേരിട്ട പരാജയമാണെന്ന് തോന്നാമെങ്കിലും, ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിന്റെ അടിത്തറ ഇളക്കാൻ ഇതിന് സാധിച്ചു.
_________________________________
ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമര ചരിത്രത്തിലെ ഒരു പ്രധാന ഏടാണ് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ പ്രസ്ഥാനം (Quit India Movement). ഈ പ്രസ്ഥാനം ഓർമ്മിക്കുന്നതിനായി എല്ലാ വർഷവും ഓഗസ്റ്റ് 9ന് 'ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ ദിനം' ആചരിക്കുന്നു.
പ്രധാന വിവരങ്ങൾ:
ആരംഭം: 1942 ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ആഹ്വാനപ്രകാരമാണ് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിച്ചത്.
ലക്ഷ്യം: ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഉടനടി സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകുക എന്നതായിരുന്നു പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.
പ്രമേയം: 1942 ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മുംബൈയിലെ ഗോവാലിയ ടാങ്ക് മൈതാനത്ത് ചേർന്ന അഖിലേന്ത്യ കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റിയുടെ (AICC) സമ്മേളനത്തിൽ 'ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ' പ്രമേയം പാസാക്കി. ഈ പ്രമേയം ജവഹർലാൽ നെഹ്രുവാണ് അവതരിപ്പിച്ചത്.
മുദ്രാവാക്യം: "പ്രവർത്തിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ മരിക്കുക" (Do or Die) എന്ന ഗാന്ധിജിയുടെ പ്രസിദ്ധമായ മുദ്രാവാക്യം ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിൻ്റെ ഭാഗമായി ഉയർന്നതാണ്.
പ്രതികരണം: പ്രസ്ഥാനം ശക്തി പ്രാപിച്ചതോടെ ഓഗസ്റ്റ് 9-ന് രാത്രി തന്നെ ഗാന്ധിജി ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രമുഖ നേതാക്കളെ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകൂടം അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. ഇത് രാജ്യത്തുടനീളം വലിയ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾക്ക് കാരണമായി.
മറ്റൊരു പേര്: 'ഓഗസ്റ്റ് ക്രാന്തി' എന്നും ഈ പ്രസ്ഥാനം അറിയപ്പെടുന്നു.
ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ പ്രസ്ഥാനം ഇന്ത്യൻ ജനതയുടെ ഐക്യവും സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടുള്ള അചഞ്ചലമായ പ്രതിബദ്ധതയും വിളിച്ചോതുന്ന ഒരു ചരിത്രസംഭവമാണ്. ഈ ദിനം, ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായി ജീവൻ വെടിഞ്ഞ ധീര ദേശാഭിമാനികളുടെ ത്യാഗങ്ങളെ ഓർമ്മിക്കാനുള്ള ഒരു അവസരം കൂടിയാണ്.
__________________________________
ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿ:
ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಘಟ್ಟ
ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿ ಅಥವಾ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳುವಳಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಧ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಭಾರತೀಯರ ಅಚಲ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಚಳುವಳಿ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಧಿಪತ್ಯ ಕೊನೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಚಳುವಳಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮತ್ತು ಕಾರಣಗಳು
ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಗೆ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳು ಇದ್ದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷರ ನೀತಿಗಳು: ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತೀಯರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ಭಾರತವನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುವಂತೆ ಘೋಷಿಸಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಸಮಾಧಾನ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಬರಗಾಲದಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬಾಧಿಸಿದವು.
ಕ್ರಿಪ್ಸ್ ಮಿಷನ್ ವೈಫಲ್ಯ: 1942ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಕ್ರಿಪ್ಸ್ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿತು. ಇದರ ಉದ್ದೇಶವು ಭಾರತೀಯ ನಾಯಕರನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವರ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಯುವುದು. ಆದರೆ, ಈ ಆಯೋಗವು ನೀಡಿದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳು ಭಾರತೀಯರ ಆಶಯಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದವು. ಇದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಿಗೆ ತೀವ್ರ ನಿರಾಶೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತು.
ಜಪಾನಿನ ಆಕ್ರಮಣದ ಭೀತಿ: ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಬದಲು ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತವನ್ನು ತೊರೆದರೆ ಮಾತ್ರ ಜಪಾನಿನ ಆಕ್ರಮಣ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ನಂಬಿದ್ದರು.
ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅಂತಿಮ ಹೋರಾಟದ ಕರೆ: ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಅಂತಿಮ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಲು ಇದು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅವರು ಚಳುವಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು.
ಚಳುವಳಿಯ ಆರಂಭ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಘೋಷಣೆಗಳು
1942ರ ಆಗಸ್ಟ್ 8ರಂದು ಮುಂಬೈಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಯ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ತಮ್ಮ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" (Do or Die) ಎಂಬ ಘೋಷಣೆ ನೀಡಿದರು. ಇದು ಭಾರತೀಯರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಂಬಲಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಚಳುವಳಿಯ ಹೆಸರು "ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ" ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಯ ನಾಯಕ ಯೂಸುಫ್ ಮೆಹರ್ ಅಲಿ ಅವರು ನೀಡಿದರು.
ಚಳುವಳಿಯ ಹರಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಘಟನೆಗಳು
ಚಳುವಳಿಯ ನಿರ್ಣಯ ಅಂಗೀಕಾರವಾದ ತಕ್ಷಣವೇ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಗಾಂಧೀಜಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಚಳುವಳಿಯು ನಾಯಕರಿಲ್ಲದೆಯೇ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿತು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ರೈತರು, ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಮಹಿಳೆಯರು ಸೇರಿದಂತೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.
ಜನರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಮೇಲೆ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜ ಹಾರಿಸಿದರು.
ರಸ್ತೆ, ರೈಲು ಮತ್ತು ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಿದರು.
ಹಲವಾರು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸ್ವಯಂ-ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಈಸೂರು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನರು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು ಈ ಚಳುವಳಿಯ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ.
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ದಮನ ಮಾಡಿತು. ಸಾವಿರಾರು ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನೂರಾರು ಜನರು ಪೊಲೀಸ್ ಗುಂಡಿಗೆ ಬಲಿಯಾದರು. ಆದರೂ, ಜನರ ಹೋರಾಟದ ಮನೋಭಾವ ಕುಗ್ಗಲಿಲ್ಲ.
ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ
ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಚಳುವಳಿಯ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯರ ಹೋರಾಟದ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಂಬಲವು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಅರಿವಾಯಿತು. ಈ ಚಳುವಳಿಯ ನಂತರ ಭಾರತವನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಆಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಮನದಟ್ಟಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಿತು.
ಚಳುವಳಿಯ ತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕತೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನೇ ಅಲ್ಲಾಡಿಸಿತು. ಈ ಹೋರಾಟದ ಫಲವಾಗಿಯೇ ಐದೇ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಭಾರತ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಯಿತು. ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ಚಳುವಳಿ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಮೂಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅವಿಸ್ಮರಣೀಯ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ.
_________________________
ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿ (Quit India Movement)
ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿ ಅಥವಾ 'ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ' ಚಳುವಳಿ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆ. 1942ರಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಚಳುವಳಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಭಾರತದಿಂದ ಹೊರಹಾಕುವುದೇ ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.
ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು
ಆರಂಭ: 1942ರ ಆಗಸ್ಟ್ 8ರಂದು ಮುಂಬೈನ ಗೋವಾಲಿಯಾ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಈ ಚಳುವಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ಈ ಮೈದಾನವನ್ನು ಈಗ ಆಗಸ್ಟ್ ಕ್ರಾಂತಿ ಮೈದಾನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಘೋಷಣೆ: ಗಾಂಧೀಜಿ ಅವರು "ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ಮಡಿ" (Do or Die) ಎಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಘೋಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸ್ಪೂರ್ತಿ ನೀಡಿದರು.
ತಕ್ಷಣದ ಬಂಧನ: ಚಳುವಳಿ ಆರಂಭವಾದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರ ಗಾಂಧೀಜಿ, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು, ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್, ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಆಜಾದ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಪ್ರಮುಖ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಚಳುವಳಿಯು ನಾಯಕರ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ನಡೆಯಿತು.
ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರತಿಭಟನೆ: ನಾಯಕರು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಜನರು ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ರೈತರು, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನರು ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಈಸೂರು ಗ್ರಾಮ ಈ ಚಳುವಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡ ಮೊದಲ ಗ್ರಾಮ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಪಡೆದಿದೆ.
ಹಿಂಸಾಚಾರ: ಈ ಚಳುವಳಿಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೂ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಮತ್ತು ನಾಯಕರ ಬಂಧನದಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಪ್ರತಿಭಟನಕಾರರು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗಗಳು, ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದರು.
ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಂತವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಭಾರತೀಯರ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ದೃಢ ಸಂಕಲ್ಪದ ಅರಿವಾಯಿತು. ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಕ್ಕಿತು.
_________________________
This day marks the moment when Gandhi delivered his famous "Do or Die" speech at the Gowalia Tank Maidan in Bombay (now Mumbai), calling for an immediate end to British rule in India. The movement was a significant turning point in India's struggle for independence.
Celebrations for Quit India Movement Day typically involve:
Flag-hoisting ceremonies: Events are held at various locations, especially at the August Kranti Maidan in Mumbai, where the movement began.
Educational programs: Schools, colleges, and public institutions organize programs to educate people, particularly the youth, about the history and significance of the movement.
Cultural events: Speeches, plays, and other cultural programs are held to honor the freedom fighters and their sacrifices.
Paying tribute: People pay homage to the leaders and participants of the movement who contributed to India's freedom struggle.
_____________________
The Quit India Movement: A Story for Kids
Imagine a time long, long ago when India was ruled by a country far away called Great Britain. The British had been in India for a very long time, and many Indians felt it was time for them to leave.
Who was the leader?
The main leader who wanted the British to leave was a man named Mahatma Gandhi. He was a very wise and peaceful man who believed in fighting with kindness and truth, not with weapons.
What was the big idea?
In 1942, during a big war happening all over the world, Gandhi and other Indian leaders decided it was the perfect time to ask the British to "Quit India." This meant they wanted the British to pack their bags and go home.
The "Quit India" Slogan
To get their message across, they had a famous slogan: "Do or Die!" This didn't mean they wanted to hurt anyone. It meant they were so determined to be free that they were ready to do anything to achieve it, even if it meant risking their own lives.
How did people join in?
Peaceful Protests: Many people, including students, teachers, and farmers, went on peaceful marches and demonstrations. They held up signs and shouted slogans.
Strikes: People stopped going to work and school to show the British that they meant business.
Making their own things: People started making their own clothes and other items instead of buying British ones. This was a way of saying, "We don't need you anymore."
What happened next?
The British government was not happy about this movement. They put many leaders, including Gandhi, in jail. But even with their leaders in prison, the people of India didn't give up. The movement continued for a long time.
The End of the Story
The Quit India Movement showed the British that the people of India were serious about their freedom. It was a very important step on the long road to India finally becoming an independent country in 1947.
So, the Quit India Movement was a brave and peaceful fight led by Mahatma Gandhi to make India a free country. It taught everyone that even without weapons, a united people can achieve great things!
__________________________________
Introduction to the Quit India Movement
The Quit India Movement, also known as the "August Movement" or "August Kranti," was a pivotal moment in India's struggle for independence from British rule. Launched by Mahatma Gandhi and the Indian National Congress in 1942, it was a call for a mass civil disobedience campaign demanding an "orderly British withdrawal" from India.
Causes of the Movement
Several factors led to the launch of the Quit India Movement:
Failure of the Cripps Mission: In 1942, the British government sent Sir Stafford Cripps to India with a proposal to gain Indian cooperation in World War II. The Cripps Mission offered Dominion status to India after the war but fell short of the Indian National Congress's demand for complete independence. The failure of this mission led to increased frustration and a sense that the British were not serious about granting self-rule.
Impact of World War II: The war created economic hardships and high inflation in India. Furthermore, the Japanese invasion of Southeast Asia brought the war to India's doorstep, raising fears of a Japanese attack. Many Indians felt that the British presence in India was making the country a target.
Growing Indian Nationalism: Decades of resistance and civil disobedience had strengthened the resolve for independence. The Quit India Movement was seen as a final, decisive push to end British rule.
Key Events and Slogans
Launch: On August 8, 1942, the All India Congress Committee met in Bombay (now Mumbai) and passed the "Quit India" resolution.
Gandhi's Speech: In his famous address at the Gowalia Tank Maidan (now August Kranti Maidan), Mahatma Gandhi gave a powerful call to action with the slogan "Do or Die". He urged every Indian to consider themselves a free person and to fight for their freedom.
Arrests of Leaders: The very next day, the British government responded with a massive crackdown. Almost the entire leadership of the Indian National Congress, including Gandhi, Jawaharlal Nehru, and Sardar Vallabhbhai Patel, was arrested and imprisoned without trial.
Mass Protests and Resistance: Despite the absence of a central leadership, the movement spread rapidly. People across the country, including students, peasants, and workers, engaged in widespread protests, strikes, and acts of civil disobedience. They targeted government buildings, railway lines, telegraph poles, and other symbols of British authority.
Parallel Governments: In some areas, people successfully established "parallel governments" or local administrations, demonstrating their ability to govern themselves. Notable examples were in Ballia (Uttar Pradesh), Tamluk (Bengal), and Satara (Maharashtra).
Key Leaders and Participants
Although the main leaders were arrested, the movement saw the rise of a new generation of leaders who operated underground:
* Mahatma Gandhi
* Jawaharlal Nehru
* Sardar Vallabhbhai Patel
* Aruna Asaf Ali
* Ram Manohar Lohia
* Jayaprakash Narayan
* Usha Mehta (who established an underground radio station)
Outcome and Significance
British Repression: The British government responded with extreme force, arresting over 100,000 people and using mass floggings and lathi charges to suppress the protests.
* End of the Movement: By the end of 1944, the movement was largely crushed due to the brutal repression. Most leaders remained in jail until 1945.
Weakened British Authority: While the movement did not immediately achieve independence, it had a profound impact. It shattered the illusion of British legitimacy and showed the world that India was ungovernable without the consent of its people. The Quit India Movement brought the freedom struggle to its climax and made it clear to the British that they could not hold on to India for much longer.
Path to Independence: The movement's immense scale and public support convinced the British to seriously consider and prepare for India's independence, which finally came in 1947. It was a crucial final step on the road to freedom.