ಏಕೆಂದರೆ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಮನುಷ್ಯರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಲಿಟ್ಟದ್ದು 1969ರ ಜುಲೈ 20ರಂದು.
ಈ ದಿನದ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತೆ ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಜುಲೈ 21: ಚಂದ್ರನ ದಿನದ ಮಹತ್ವ
ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ, ಮನುಷ್ಯರು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಆಕಾಶವನ್ನು ನೋಡಿ "ಅಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ?" ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆಗ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಹೋಗುವುದು ಕನಸಾಗಿತ್ತು.
ಆದರೆ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆ ಕನಸನ್ನು ನನಸು ಮಾಡಿದರು.
1969ರ ಜುಲೈ 20ರಂದು, ಅಮೆರಿಕಾದ ನಾಸಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಅಪೊಲೊ 11 ಎಂಬ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯನ್ನು ಚಂದ್ರನತ್ತ ಕಳುಹಿಸಿತು. ಆ ನೌಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೂವರು ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳಿದ್ದರು. ಅವರಲ್ಲಿ, ನೀಲ್ ಆರ್ಮ್‌ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್ ಎಂಬುವವರು ಮೊದಲು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿಟ್ಟರು. ಆಗ ಅವರು "ಇದು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಹೆಜ್ಜೆ, ಆದರೆ ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಜಿಗಿತ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು.
ಇದು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದೆ.
ಅದರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜುಲೈ 20ರಂದು "ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಂದ್ರನ ದಿನ" ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ನಾವು ಚಂದ್ರನ ಬಗ್ಗೆ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಸಾಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ.
ಭಾರತದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಚಂದ್ರಯಾನ
ಚಂದ್ರನ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ನಮ್ಮ ದೇಶ ಭಾರತವೂ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಸ್ರೋ (ISRO) ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಅನೇಕ ಚಂದ್ರಯಾನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಚಂದ್ರಯಾನ-1: ಚಂದ್ರನಲ್ಲಿ ನೀರು ಇರುವುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದು ನಮ್ಮ ಚಂದ್ರಯಾನ-1.
ಚಂದ್ರಯಾನ-2: ಇದು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಆಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತ್ತು.
ಚಂದ್ರಯಾನ-3: ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ತಂದಿತು. 2023ರ ಆಗಸ್ಟ್ 23ರಂದು, ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವದ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯಿತು. ಇದು ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ದೇಶ ಮಾಡದ ಮಹಾ ಸಾಧನೆ. ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇಳಿಯುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಇದು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು.
ಈ ದಿನದಂದು, ನಾವು ಕೂಡ ಚಂದ್ರನ ಕುರಿತು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಬಹುದು.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ:
ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತ ಒಂದು ಬಾರಿ ಸುತ್ತಲು ಸುಮಾರು 27 ದಿನಗಳು ಬೇಕು.
ಚಂದ್ರನಿಗೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಬೆಳಕು ಇಲ್ಲ. ಅದು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿ ನಮಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿಟ್ಟ ಮನುಷ್ಯನ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಹಾಗೆಯೇ ಇವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಗಾಳಿ ಇಲ್ಲ.
ಈ ವಿಶೇಷ ದಿನವು ನಮಗೆ ವಿಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ಹೊಸ ಜಗತ್ತನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.
________________________
ಚಂದ್ರನ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಆಸಕ್ತಿಕರ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಳಗಳು
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ ನೋಡಲು ಒಂದೇ ರೀತಿ ಅನಿಸಿದರೂ, ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಪ್ರದೇಶಗಳಿವೆ:
ಕ್ರೇಟರ್‌ಗಳು (Crater): ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ನಾವು ನೋಡುವ ಗುಂಡಿಗಳಿಗೆ "ಕ್ರೇಟರ್‌ಗಳು" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇವು ಲಕ್ಷಾಂತರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಉಲ್ಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಆಕಾಶದಿಂದ ಬಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಕಲ್ಲುಗಳು ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆದು ಉಂಟಾಗಿವೆ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಕೂಡ ಇಂತಹ ಗುಂಡಿಗಳಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಗಾಳಿ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ಇವು ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ.
ಮಾರೆ (Mare): ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಕಲೆಗಳಂತೆ ಕಾಣುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು "ಮಾರೆ" ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಲಾವಾ ರಸವು ಹರಿದು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಉಂಟಾದ ದೊಡ್ಡ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳು ನಮಗೆ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ.
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ (Gravity)
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಭೂಮಿಗಿಂತ ಕೇವಲ ಆರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ಇದೆ. ಇದರರ್ಥ, ನೀವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ 30 ಕೆ.ಜಿ. ತೂಕ ಇದ್ದರೆ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಕೇವಲ 5 ಕೆ.ಜಿ. ತೂಕದಷ್ಟು ಹಗುರವಾಗುತ್ತೀರಿ. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ನೆಗೆಯುತ್ತಾ ನಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಹಾರಿ ಹಾರಿ ನಡೆಯುವುದು ನಮಗೆ ವಿಡಿಯೋಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಸಿಗುತ್ತದೆ.
ಚಂದ್ರನ ಕಲೆಗಳು (Phases of the Moon)
ಮಕ್ಕಳೇ, ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾ? ನಾವು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಒಂದೇ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅರ್ಧ ಚಂದ್ರ, ಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಚಂದ್ರ ಕಾಣಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಚಂದ್ರನ ಕಲೆಗಳು (Phases) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುವಾಗ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಅದರ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಆಗ ನಾವು ಚಂದ್ರನ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೋಡುತ್ತೇವೆ.
ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ: ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ಮಧ್ಯೆ ಬಂದಾಗ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಅದರ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆಗ ನಮಗೆ ಚಂದ್ರ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು "ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ" ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.
ಪೂರ್ಣಿಮೆ: ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಗೆ ಹೋದಾಗ, ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಆಗ ನಾವು ಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರನನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಇದನ್ನು "ಪೂರ್ಣಿಮೆ" ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.
ಚಂದ್ರನು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಹತ್ತಿರದ ನೆರೆಹೊರೆ ಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಇನ್ನು ಅನೇಕ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ವಿಷಯಗಳಿವೆ.
__________________________________
ಚಂದ್ರನ ಕುರಿತು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಅದ್ಭುತ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ.
ಚಂದ್ರನ ಪ್ರಭಾವ: ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಅಲೆಗಳು
ನಮಗೆಲ್ಲಾ ಸಮುದ್ರದ ದಡದಲ್ಲಿ ಅಲೆಗಳು ಏಳುವುದು ಮತ್ತು ಇಳಿಯುವುದು ಗೊತ್ತಿದೆಯಲ್ಲವೇ? ಇದನ್ನು "ಹರಿವು-ಇಳಿತ" ಅಥವಾ "Tides" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಲೆಗಳು ಏಳಲು ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೇ ನಮ್ಮ ಚಂದ್ರ!
ಚಂದ್ರನ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ನೀರನ್ನು ತನ್ನತ್ತ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಚಂದ್ರನಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಕಡೆ ಸಮುದ್ರದ ನೀರು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತದೆ (ಅಲೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತವೆ). ಚಂದ್ರ ದೂರ ಹೋದಂತೆ, ಆಕರ್ಷಣೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿ ನೀರು ಮತ್ತೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲವೇ? ನಮ್ಮ ಹತ್ತಿರದ ನೆರೆಹೊರೆಗೆ ಇರುವ ಚಂದ್ರ, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಇಂತಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ದಿನ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ
ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ದಿನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೀಲಿ ಆಕಾಶವನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಹಾಗಲ್ಲ.
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಗಾಳಿ (ವಾತಾವರಣ) ಇಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ, ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಹರಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ, ಅಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಆಕಾಶ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿಯೇ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಹಗಲು ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ.
ವಾತಾವರಣ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ತುಂಬಾ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಗಲು ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅದು ತೀರಾ ಬಿಸಿ (120 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) ಇರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತು ತೀರಾ ತಂಪು (ಮೈನಸ್ 170 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ) ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ: ಧೂಳಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಒಂದು ಸಮುದ್ರ
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿಟ್ಟ ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ ಮರಳಿನಂತೆ ಇಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ತುಂಬಾ ನುಣ್ಣಗಿನ ಪುಡಿಯಂತಹ ಧೂಳಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಇದನ್ನು 'ರೆಗೋಲಿತ್' (Regolith) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಲಕ್ಷಾಂತರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಉಲ್ಕೆಗಳು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆದು ಉಂಟಾದ ಧೂಳು. ಈ ಧೂಳು ಒಂದು ರೀತಿ ಗಂಧದ ಪುಡಿಯಂತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಚಂದ್ರನು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಲಿಯಲು ಇನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ವಿಷಯಗಳಿವೆ.
___________________
What is International Moon Day?
International Moon Day is a special day observed every year on July 21st. This date was chosen by the United Nations to celebrate the anniversary of a monumental moment in human history: the first time humans landed on the Moon.
On July 20, 1969, American astronauts Neil Armstrong and Edwin "Buzz" Aldrin of the Apollo 11 mission became the first people to walk on the lunar surface. This incredible achievement not only showed what humans could accomplish with science and determination, but also marked a new era of space exploration.
The day is not just about the past; it also focuses on the future of lunar exploration. It's a chance to learn about all the countries that have contributed to exploring the Moon and to inspire the next generation of scientists, engineers, and astronauts.
Why is it important for students?
For students, International Moon Day is a fantastic opportunity to:
Learn about science and history: Discover the story of the Space Race, the challenges of getting to the Moon, and the scientific discoveries made there.
Get inspired: The story of the Moon landing shows that with curiosity and hard work, anything is possible. It can spark an interest in STEM (Science, Technology, Engineering, and Mathematics).
Understand our place in the universe: Exploring the Moon helps us better understand Earth, our solar system, and the cosmos.
Fun Facts about the Moon
Here are some cool facts to get you started:
The Moon is slowly moving away from Earth at a rate of about 3.8 centimeters (about 1.5 inches) per year.
The Moon has no atmosphere, which means there's no air to breathe, and the surface is covered in fine, powdery dust.
The Moon's temperature can swing from extremely hot (127 °C or 260 °F) during the day to freezing cold (-173 °C or -279 °F) at night.
The "Man in the Moon" or other patterns you see are not really there—they are dark spots called "maria" (pronounced MAH-ree-ah), which are large, flat plains of basalt formed by ancient volcanic eruptions.
Activities to Celebrate International Moon Day
You can celebrate this day with fun, hands-on activities, either at school or at home:
Make Your Own Moon Craters: In a tray, spread a layer of flour and a thin layer of cocoa powder. Drop marbles or small rocks into the tray from different heights to see how they create different-sized "craters," just like meteoroids hitting the Moon's surface.
Build a Moon Journal: Over a month, observe the Moon each night and draw or write down what you see. Note its shape (phases), position in the sky, and how it changes.
Create Moon-Themed Art: Use black paper and white or gray paint to create a lunar landscape. You can use sponges, cotton balls, or even crumpled paper to create a textured, cratered effect.
Explore with a Telescope or Binoculars: On a clear night, find the Moon in the sky and look at it through binoculars or a small telescope. See if you can spot its craters and the dark maria.
Watch a Documentary: Watch a movie or documentary about the Apollo 11 mission or the future of lunar exploration, like the Artemis program. This is a great way to see real footage from the missions and hear from the astronauts themselves.